Αιτίες Υπογονιμότητας

Ως γνωστό η  υπογονιμότητα αφορά περίπου το 10% των γυναικών. Μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου το ένα τρίτο των περιπτώσεων υπογονιμότητας οφείλονται σε γυναικεία υπογονιμότητα, άλλο ένα τρίτο σε ανδρική υπογονιμότητα και οι υπόλοιπες σε ζητήματα που αφορούν τους δύο συντρόφους και ενδέχεται να παραμείνουν άγνωστες.

O προτεινόμενος έλεγχος γονιμότητας για τις Γυναίκες περιλαμβάνει:

• Λαπαροσκοπικός έλεγχος της πυελικής χώρας για εξακρίβωση τυχόν ανατομικών προβλημάτων στην περιοχή που καθιστούν δυσχερή τη γονιμοποίηση. Με τον τρόπο αυτόν, εξακριβώνονται τυχόν ανωμαλίες του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος, που πιθανόν δρουν ανασταλτικά στη γονιμότητα της γυναίκας, όπως ινομυώματα και ενδομητρίωση. Χαρακτηριστικό, επίσης, παράδειγμα αποτελούν οι ενδομήτριοι πολύποδες που λειτουργώντας στην ουσία ως ξένο σώμα, είναι δυνατόν να παρεμποδίσουν τη σύλληψη του ωαρίου από σπερματοζωάριο, αλλά και σε περίπτωση κύησης να σχετίζονται με αυξημένη πιθανότητα αποβολών.
• Ορμονικός έλεγχος της γυναίκας τη 2η - 4η ημέρα του κύκλου. Συγκεκριμένα, γίνεται μέτρηση των επιπέδων FSH, LH, οιστραδιόλης κατά τον οποίο διαπιστώνεται η ποσότητα και η ποιότητα των ωαρίων στις ωοθήκες.
• Έλεγχος προγεστερόνης κατά την 21η ημέρα του κύκλου προς διαπίστωση τυχόν ωορρηξίας.
• Έλεγχος προλακτίνης και ανδρογόνων, ο οποίος γίνεται ανεξάρτητα από τον κύκλο.
• Έλεγχος θυρεοειδικής λειτουργίας σε γυναίκες οι οποίες έχουν διαπιστωμένα θυρεοειδική νόσο.
• Ενδοκολπικό υπερηχογράφημα μήτρας, ωοθηκών και σαλπίγγων
• Έλεγχος για πιθανή απόφραξη των σαλπίγγων με υστεροσαλπιγγογραφία (HSG).
• Διαγνωστική ή/και επεμβατική υστεροσκόπηση

O προτεινόμενος έλεγχος γονιμότητας για τους Ανδρες περιλαμβάνει:

• Εξέταση του σπέρματος με σπερμοδιάγραμμα, προκειμένου να εξακριβωθεί η ποιότητα του σπέρματος (εξετάζεται το PH και ο όγκος του σπέρματος, ο αριθμός, η συγκέντρωση και η κινητικότητα των σπερματοζωαρίων, καθώς και η μορφολογία τους).
• Εξέταση κατακερματισμού του DNA του σπέρματος (sperm fragmentation). Πρόκειται για μία καινούργια σχετικά μέθοδο εξέτασης της τυχόν καταστροφής του σπέρματος στην κεφαλή των σπερματοζωαρίων λόγω διαφόρων λόγων. Ενδείκνυται κατά κύριο λόγο όταν υπάρχει ιστορικό προηγηθεισών αποβολών, αποτυχημένων εξωσωματικών, καθώς και όταν διαπιστώνεται χαμηλής ποιότητας σπέρμα.

Πολλοί είναι οι παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην γυναικεία υπογονιμότητα. Η κατανόησή τους είναι το πρώτο βήμα προς την καταπολέμησή τους.

Προβλήματα ωορρηξίας

Την πιο συχνή αιτία της γυναικείας υπογονιμότητας αποτελούν τα προβλήματα που σχετίζονται με την ωορρηξία. Χωρίς την απελευθέρωση ωαρίων δεν μπορεί να υπάρξει εγκυμοσύνη.

Προβλήματα στις σάλπιγγες

Πολύ συχνά το αίτιο της υπογονιμότητας εντοπίζεται στις σάλπιγγες. Η δυσλειτουργία των κροσσών (Οι κροσσοί είναι μικροσκοπικές δομές με σχήμα τρίχας, οι οποίοι μετακινούν βλέννες, υγρά ή και μικρά σωματίδια στον οργανισμό μας) μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα να μην μπορούν να καθοδηγήσουν το ωάριο μέσα στις σαλπιγγες. Συμφύσεις γύρω από την σάλπιγγα μπορεί να την παραμορφώσουν, ή να μειώσουν κινητικότητά της, ή να διαταράξουν τη φυσιολογική ανατομική σχέση σαλπιγγας-ωοθήκης, έτσι ώστε να επηρεάσουν δυσμενώς την ικανότητά της να συλλέξει το ωάριο. (Oι σαλπιγγικές συμφύσεις λύνονται με λαπαροσκόπηση). Βλάβη στα κύτταρα που επενδύουν το εσωτερικό των σαλπιγγων μπορεί να εμποδίσει τα σπερματοζωάρια να φτάσουν το ωάριο ή να εμποδίσουν την γονιμοποίηση.

Aπόφραξη των σαλπιγγων μπορεί επίσης να εμποδίσει το σπέρμα να φτάσει το ωάριο, είτε το ωάριο να κατέβει προς την μήτρα, αυξάνοντας την πιθανότητα εξωμητριας κυησης.

Οι περισσότερες γυναίκες δε θα συνειδητοποιήσουν ότι έχουν πρόβλημα στις σάλπιγγες, μέχρι να ελεγχθούν για γονιμότητα. Κάποιες όμως μπορεί να έχουν έντονους πόνους περιόδου, ανώμαλο κύκλο, ή πόνους στην οσφυϊκή χώρα.

Η απόφραξη των σαλπίγγων μπορεί να αποτρέψει ένα απελευθερωμένο ωάριο από το να γονιμοποιηθεί από το σπέρμα και να ταξιδέψει προς τη μήτρα.

Ενδομητρίωση

Η ενδομητρίωση είναι «μια χρόνια νόσος στην οποία ιστός (παρόμοιος με αυτόν του ενδομητρίου που επενδύει το εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας) βρίσκεται σε άλλες τοποθεσίες, όπως είναι οι ωοθήκες, οι σάλπιγγες, οι ιερομητρικοί σύνδεσμοι, η ουροδόχος κύστη, το ορθό, οι ουρητήρες, τα νεφρά, στα νεύρα της πυέλου ή σε οποιοδήποτε άλλο όργανο του σώματος», προκαλώντας φλεγμονώδη αντίδραση με συμφύσεις και έντονο πόνο.

Πως προκαλεί η ενδομητρίωση υπογονιμότητα;

Σχεδόν το 40% των γυναικών με υπογονιμότητα έχουν ενδομητρίωση. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Η φλεγμονή που προκαλεί η ενδομητρίωση έχει βλαπτική επίδραση στο σπέρμα, το ωάριο και εμποδίζει την μετακίνησή τους στις σάλπιγγες και στην μήτρα.

Το τοξικό περιβάλλον που δημιουργεί ίσως αλλοιώνει την ποιότητα των ωαρίων και εμποδίζει την εμφύτευση στην μήτρα του γονιμοποιημένου ωαρίου. Η ενδομητρίωση μπορεί να αλλάξει τις ανατομικές σχέσεις των έσω γεννητικών οργάνων με αποτέλεσμα να επηρεάζεται και η ομαλή λειτουργία τους.

Αν η ωοθήκη περιβάλλεται από συμφύσεις το ωάριο που απελευθερώνει παγιδεύεται και δεν φτάνει στις σάλπιγγες να γονιμοποιηθεί.

Σε σοβαρότερες περιπτώσεις η ενδομητρίωση δημιουργεί συμφύσεις (ουλές) που μπορεί να αποκλείσουν τις δύο σάλπιγγες ώστε ωάριο και σπερματοζωάρια να μην επικοινωνούν.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης;

Μια γυναίκα όταν πάσχει από ενδομητρίωση αισθάνεται:

• Πόνο τόσο πριν την περίοδο όσο και κατά την διάρκεια της περιόδου.
• Πόνο κατά την διάρκεια της άσκησης
• Ο κύκλος της περιόδου παρουσιάζει ανωμαλίες.
• Δυσκολεύεται να μείνει έγκυος.

Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για πώς επηρεάζει η ενδομητρίωση την γονιμότητα και ποιες θεραπείες υπάρχουν εδώ.