Έχεις ακούσει ποτέ για την επιλόχεια θλίψη; Αν όχι, μην ανησυχείς — δεν είσαι ο μόνος. Είναι ένα θέμα που συχνά αποφεύγεται ή περνάει “στα ψιλά”, όμως αφορά πάρα πολλές γυναίκες. Και είναι σημαντικό να το καταλάβεις, είτε έχεις μαμά, αδερφή, φίλη ή σύντροφο που μπορεί να το περάσει, είτε απλώς θέλεις να είσαι ένας άνθρωπος που καταλαβαίνει τον κόσμο γύρω του.
Τι είναι η επιλόχεια θλίψη;
Η επιλόχεια θλίψη (ή baby blues όπως συχνά τη λένε) είναι μια συναισθηματική κατάσταση που βιώνουν πολλές γυναίκες λίγες μέρες μετά τη γέννα. Φαντάσου μια νέα μητέρα, που μόλις έχει γεννήσει το μωρό της — και αντί να αισθάνεται μόνο χαρά, νιώθει λύπη, άγχος, κούραση και ανασφάλεια. Μπορεί να κλαίει χωρίς λόγο, να νιώθει ότι δεν τα καταφέρνει ή να ντρέπεται που δεν αισθάνεται “ευτυχισμένη μαμά”, όπως όλοι περιμένουν.
Είναι κάτι σοβαρό;
Η επιλόχεια θλίψη από μόνη της δεν είναι κάτι επικίνδυνο. Εμφανίζεται περίπου στο 70-80% των γυναικών και συνήθως κρατάει λίγες μέρες, το πολύ μία-δύο εβδομάδες. Είναι αποτέλεσμα των τεράστιων ορμονικών αλλαγών που γίνονται στο σώμα μετά τον τοκετό, μαζί με την εξάντληση και την αγωνία του να μεγαλώσεις έναν νέο άνθρωπο. Όμως — κι εδώ είναι το κρίσιμο — αν τα συμπτώματα δεν φεύγουν, αλλά χειροτερεύουν, μπορεί να μιλάμε για κάτι πιο σοβαρό: επιλόχεια κατάθλιψη.
Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα της επιλόχειας θλίψης;
Αν θέλεις να καταλάβεις πότε μια γυναίκα περνά επιλόχεια θλίψη, πρόσεξε τα εξής:
- Κλάματα χωρίς συγκεκριμένο λόγο
- Αίσθημα λύπης ή άγχους
- Αλλαγές στη διάθεση (συναισθηματικά πάνω-κάτω)
- Δυσκολία στον ύπνο (ακόμα κι όταν το μωρό κοιμάται)
- Ευερεθιστότητα ή εκνευρισμός
- Έλλειψη συγκέντρωσης ή ξεχαστικότητα
- Υπερβολική ανησυχία για το μωρό
Αυτά τα συμπτώματα δεν σημαίνουν ότι κάποια γυναίκα είναι “κακή μητέρα” ή ότι δεν αγαπάει το παιδί της. Το ακριβώς αντίθετο: πολλές φορές είναι η τεράστια ευθύνη και η πίεση που της προκαλεί αυτά τα συναισθήματα.
Ποια είναι η διαφορά με την επιλόχεια κατάθλιψη;
Η επιλόχεια κατάθλιψη είναι πιο σοβαρή και διαρκεί περισσότερο. Επηρεάζει περίπου το 10-15% των νέων μητέρων και μπορεί να εμφανιστεί μέχρι και έξι μήνες μετά τη γέννα. Εκεί τα συναισθήματα είναι πιο έντονα και πιο βαθιά: η μαμά μπορεί να νιώθει πως δεν αξίζει, ότι έχει αποτύχει, να μη θέλει να φροντίζει το μωρό ή ακόμα και να έχει αρνητικές σκέψεις για τη ζωή της.
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε;
Αν κάποια γυναίκα στη ζωή σου περνά κάτι τέτοιο, μην την κρίνεις και μην την πιέζεις να “χαμογελάσει” ή “να το ξεπεράσει”. Η καλύτερη βοήθεια είναι να είσαι εκεί. Να τη ρωτήσεις πώς νιώθει. Να την ακούσεις χωρίς να τη διακόψεις. Να της δώσεις χώρο και χρόνο.
Αν τα πράγματα δείχνουν να δυσκολεύουν, μπορεί να χρειαστεί στήριξη από ειδικό ψυχικής υγείας, είτε ψυχολόγο είτε ψυχίατρο. Δεν υπάρχει τίποτα κακό σε αυτό — είναι ένα σημάδι δύναμης να ζητάς βοήθεια όταν τη χρειάζεσαι.
Είναι φυσιολογικό να νιώθεις έτσι;
Ναι. Η επιλόχεια θλίψη είναι απολύτως φυσιολογική. Οι ορμόνες ανεβοκατεβαίνουν σαν τρενάκι του τρόμου, το σώμα αλλάζει, ο ύπνος σχεδόν εξαφανίζεται και μια ολόκληρη ζωή ξεκινάει από την αρχή. Όλα αυτά είναι πάρα πολλά για να τα διαχειριστεί κάποιος μόνος.
Μπορεί να προληφθεί;
Δεν υπάρχει μαγικό φίλτρο που να την εμποδίζει, αλλά κάποια πράγματα βοηθούν:
- Η υποστήριξη από το περιβάλλον
- Η καλή επικοινωνία με τον σύντροφο ή την οικογένεια
- Η ξεκούραση, όσο δύσκολο κι αν είναι
- Η ανοιχτή συζήτηση για τα συναισθήματα, χωρίς ντροπή
Μια αγκαλιά κάνει θαύματα
Αν κρατήσεις ένα πράγμα απ’ αυτό το άρθρο, κράτα αυτό: οι μαμάδες χρειάζονται αγάπη, κατανόηση και αποδοχή — όχι κριτική. Αν είσαι νέος ή νέα και κάποια στιγμή δεις κάτι περίεργο στη μαμά σου, στη φίλη σου, στην αδερφή σου που μόλις γέννησε, μην πεις “υπερβάλλει”. Πες: “Είμαι εδώ αν χρειαστείς κάτι”
